Archipel is een werkruimte voor kunstenaars, gevestigd in de voormalige slachthuissite van ‘den Dam’ in Antwerpen. Het is een plek voor creatie, waar verschillende disciplines aan bod komen, waaronder muziek, theater, schilder- en beeldhouwkunst, glaskunst, performance en scenografie. Daarnaast worden er ook presentatiemomenten opgezet en participatietrajecten met buurtbewoners. In een indrukwekkende architecturale setting vinden makers van allerlei slag elkaar, en die energie is voelbaar. We spreken met Sara Dandois, lid van kunstenaarscollectief Rooftoptiger en mede-oprichter (samen met Bram Rombouts) van Archipel.
Pieter Vermeulen: Wat is je huidige rol binnen Archipel?
Sara Dandois: “Ik probeer het geheel te coördineren, en we zijn duidelijk aan het groeien. We hebben recent nog twee extra ruimtes kunnen annexeren, waaronder een expositieruimte in de voormalige koelcellen. Vroeger konden we enkel met de vaste residenten werken, maar nu kunnen we ook meer publiek te werk gaan. We hebben ook de goedkeuring van de brandweer gekregen, dus er is veel meer mogelijk. Gelukkig, want er is ook veel potentieel en heel veel vraag naar plekken om te experimenteren en te exposeren in de stad. Onze ruimtes zijn bovendien interessant omdat ze een rauw karakter hebben, dat nog open staat voor interpretatie. Het is fijn om ermee in interactie te treden.”
“De voormalige slachthuissite staat al bijna twintig jaar leeg, en sinds een drietal jaar hebben we er onze intrek genomen, samen met een aantal kunstenaars dat ook gaandeweg is toegenomen. De bouwheer, Triple Living, heeft ons de gebouwen ter beschikking gesteld. In ruil daarvoor doen we participatietrajecten met de buurt. Daarnaast komt een jong collectief ons bezoeken, Loods des Doods. De Grootte is een ruimte die we vrijhouden voor gasten, waar tijdelijke residenties of creaties plaatsvinden, of het nu gaat om een theatervoorstelling of een groot studiowerk. We vinden het interessant dat verschillende disciplines door elkaar lopen. Dat creëert een zekere synergie, en mensen komen elkaar tegen op de werkvloer. We proberen om alles zo weinig mogelijk op te delen, zodat de open ruimte behouden blijft.”
“Er zitten ook verschillende beeldende kunstenaars bij. Zo is er Fleur Roggeman, een jonge kunstenares die vooral werkt met lichtsculpturen. Bram Rombouts werkt veel met theater, maar maakt ook autonome installaties. Daarnaast heb je James Lethbridge, die meer met glaskunst werkt, en Rex Tee, die interessant beeldend werk maakt, dat moeilijk te categoriseren valt (lacht). Hij is tevens betrokken in Loods des Doods. Ook ooooo van Marthe Van Dessel zit bij ons, maar zij circuleert al binnen een meer gevestigd circuit. Er leeft best nog wel wat avant-garde bij ons die nog niet door het regulier kunstcircuit is opgepikt.”
PV: Hoe vinden jullie elkaar?
SD: “Dat komt door tijdelijke samenwerkingen, maar de kunstscene in Antwerpen is natuurlijk ook well-connected. Je komt elkaar vaak vanzelf tegen. Momenteel zijn we ook aan het samenwerken met In Situ (een opleiding aan de Antwerpse Academie, pv). Die studenten zijn bij ons komen aankloppen omdat hun ateliers tijdens corona tijdelijk gesloten werden, en zo hebben ze onze werking leren kennen. Ook de tentoonstelling met Please Add Color (een ‘artist-run’ curatorieel collectief, pv) heeft veel teweeggebracht. Nu komen er bijna dagelijks vragen binnen, en ben ik er bijna voltijds mee bezig. Onze huidige inzet is volledig vrijwillig, wat wel voor een spanningsveld zorgt. We moeten ook overleven. Met Rooftoptiger hebben we onze eigen projecten, dus er moet iets gaan veranderen.”
“De dialoog met de buurtbewoners verloopt erg positief. Het zijn meestal projecten die we zelf initiëren, maar nu komt de vraag stilaan ook van hen uit. We kunnen een meerwaarde betekenen voor de wijk, en de wijk ook voor ons. Het is een erg diverse buurt.”
PV: Wat gebeurt er tijdens Antwerp Art Weekend?
SD: “Verschillende projecten. Voor de groepstentoonstelling Island Chain bijvoorbeeld, in de voormalige koestallen, stellen kunstenaars van Archipel hun werk tentoon in dialoog met de vervallen architectuur van de site. Studenten van In Situ (Rafaela Figurski Vieira, Paul Müller en Tim Rosenbaum) plaatsen hun Lowrider Gallery (een omgebouwde aanhangwagen als exporuimte, pv) op het De Coninckplein. Tijdens Antwerp Art Weekend zal er een miniversie te zien zijn, als een soort spin-off van de expo die je in Archipel kan bezoeken.”