"Het gaat over ons allemaal, over wat mensen bouwen en achterlaten, die kleine verhaaltjes, en over hoe mensen zich gedragen", zeggen Bert Danckaert en John Van Oers bijna in koor. In 2019 liepen ze samen rond in de Cubaanse hoofdstad Havana. Toen ontsproot het idee voor 'Quizás, Quizás' - wie weet, wie weet - in Rossicontemporary te Brussel. Bert Danckaert fotografeerde in Havana oude cinema's en gevonden composities, als een schilderij of een installatie. John Van Oers vond er inspiratie voor zijn lichte schaalmodelachtige sculpturen en wandreliëfs. Opeens verschijnen parallellen tussen beide kunstpraktijken.
"We omarmen de twijfel, het niet-weten en het mislukken. Zo begin je te zoeken." Het is hun eerste antwoord op mijn vraag naar de titel, die ze leenden van een wereldhit. 'Quizás, quizás, quizás' werd in de jaren veertig geschreven door de Cubaanse muzikant Osvaldo Farrés. Volgens de tentoonstellingstekst beschrijft het lied 'een amoureuze besluiteloosheid die tot verlammende twijfel leidt'. Die omschrijving lijkt iets weer te geven van spanningen in de expositie. Er is wel niks verlammends aan, nee. De secure esthetiek van de fotowerken en het sculpturaal werk brengt een contrastrijke dynamiek op gang tussen tristesse en hoop, leegte en verlangens, eenvoud en cryptiek, humor en schoonheid, de zwaarte en de lichtheid van het bestaan.
Wie weet, wie weet: het slaat ook op Cuba zoveel jaar na de revolutie van 1959, een situatie die te complex is om uitspraken over te doen. Wat we al wisten, is dat beide kunstenaars stilering of abstractie distilleren uit de alledaagse werkelijkheid, dikwijls niet de meest mooie kant en dingen waar je overheen kijkt. Nu willen ze via reductie en stilering iets evoceren van de complexiteit van die plek. "Schoonheid als troost bijna", zegt Bert Danckaert.
Brussel. Alle rechten voorbehouden
Vaak krijg je het gevoel van een feest dat voorbij is en tegelijk in aantocht kan zijn. Smile (2020) van Van Oers is een kruising tussen een armetierige kar en een circustent, fragiel en heel erg leeg. De sculptuur staat bij een kleurenfoto van Danckaert: de gevonden compositie True Nature 164 met een gesloten rolluik, beschilderd met vleeswaren. Hij begon in 2010 te fotograferen in Havana. In 2019 werkte hij daar aan een inmiddels afgerond project met Cubaanse en Belgische fotografiestudenten, dat in 2022 wordt geëxposeerd in Mechelen en Havana.
Omdat het project over erfgoed ging, bracht Bert Danckaert cinemagebouwen in beeld. Meestal uit de jaren veertig, toen Cuba een lustoord was voor rijke Amerikanen. Een afgebladderde gevelschildering lijkt een restant van modernistische schilderkunst. De utopie van het modernisme en de teloorgang ervan, het duikt op in het oeuvre van beide kunstenaars. De witte sculptuur La galería van Van Oers knipoogt naar Galleria Continua in Havana, gehuisvest in een oude bioscoop. Elders dialogeert de afrastering in een kleine sculptuur van hem met het grid op de lichtblauwe voorgevel van cinema Karl Marx. Bert Danckaert stond met zijn camera voor het gebouw in februari 2020, vlak voor de lockdown. De grote kleurenfoto is een geconstrueerde werkelijkheid, al zou je het niet zeggen. Mensen zijn uitzonderlijk in zijn werk, en deze mensen bevonden zich wel op die plek maar niet tegelijkertijd. "Ik ga te werk als een regisseur", zegt hij. Hij voegt eraan toe dat in zijn foto's van cinema's het idee van façade meespeelt, een decor van het alledaagse. Hm, ook dat kan opgaan voor de kunst van John Van Oers.