Alles over kunst

Gleanings  GLEAN NL 1

Expo

Elsa Brès in La Loge

Wolfram  Vandenbergen

Praktische info

Elsa Brès, Connivéncia, tot 3 december 2023, La Loge, Brussel, la-loge.be

De Franse kunstenaar Elsa Brès (1985) stelt bij La Loge Connivéncia voor, haar eerste expo in België. Centraal staat haar film Les Sanglières, een term die een letterlijke vervrouwelijking is van het mannelijke dier. Brès doet een beroep op die vrouwelijke everzwijnen als partners in de strijd tegen het patriarchaat en het kapitalisme. Het everzwijn wordt in de joodse cultuur als onrein gekwalificeerd en in de christelijke als symbool voor wellust terwijl het bij de Germanen nog symbool stond voor kracht, moed en vruchtbaarheid. Brès zet het dier nu in als bondgenoot en medeprotesteerder. Dat is niet toevallig, ze werkt en woont in de Cévennes, een onherbergzaam gebied waar everzwijnen thuis zijn. Op het kruispunt van onderzoek, verhalen vertellen en experiment benadrukt Brès in haar werk de urgentie en het potentieel van de huidige artistieke en sociale behoefte aan ecologische en politieke strijd. In Connivéncia nodigt Brès ons uit om te leren over de verstrengelde geschiedenissen van het wilde zwijn en het volk, en hun relatie tot hun omgeving, hun cultuur en hun gedeelde geschiedenis van onderdrukking. Een hoogtepunt van de tentoonstelling is een diptiek, tentoongesteld op de tweede verdieping, waarin Brès een tijdelijke link weeft tussen de geschiedenissen van de boerenopstanden uit de 16de eeuw en een denkbare alliantie en opstand van mensen en wilde zwijnen in de Cévennes. De diptiek verbeeldt een mogelijke, toekomstige strijd tussen kapitalisme en natuur. Tegelijk tragisch en aanstekelijk opent Connivéncia de geest en de zintuigen, duwt de expo onze snuiten en tongen tegen de aarde en dwingt ons om te zoeken naar gedeelde verbindingen in taal en cohabitatie. De tentoonstelling is een voorbeeld, een voorstel tot politieke alliantie tussen verschillende diersoorten met als doel een te vrezen kracht te vormen, net zoals het Calydonische zwijn uit Ovidius’ Metamorphosen dat deed: Een everzwijn — Zijn ogen spuiten bloed en vuur, zijn ruige nek staat stijf van borstelhaar, sprieten die recht als strakke lansen huivering wekken met hun hete, hoog gerichte kam; hij blaast met rauw gehijg heet schuim over zijn brede flanken, zijn tanden zijn vervaarlijk als die van een olifant, vuuradem bliksemt uit zijn bek en doet het boomloof branden. (…) De mensen vluchten weg; binnen de muren van de stad voelt men zich veilig, verder niet. (Ovidius, Metamorphosen, 8. 280—299, vertaling M. D’Hane-Scheltema)

Tentoonstellingszicht Elsa Brès, Connivéncia, La Loge, foto Lola Pertsowsky, courtesy de kunstenaar en La Loge