Mona Vǎtǎmanu en Florin Tudor
Tijdens de discussie over het al dan niet neerhalen van koloniale monumenten, wordt wel eens gekeken hoe, ondanks een totaal andere context, de voormalige Oostbloklanden omgingen met hun verleden. Daar werden ook in ijltempo monumenten en gebouwen – zoals het betreurde Palast der Republik in Berlijn – neergehaald om het communistische verleden te vergeten en het kapitalistische systeem te omarmen. Als voorbeeld wordt vaak de beeldentuin voor ‘Gevallen Leiders’ aangehaald, iets buiten Boedapest. Een manier om de gecontesteerde beelden uit het straatbeeld te verwijderen, maar zonder historische amnesie te plegen en mits de nodige contextualisering. Het is een problematiek die het geëngageerde Roemeense kunstenaarskoppel Mona Vǎtǎmanu en Florin Tudor – van wie eerder werk te zien was tijdens EUROPALIA Roemenië in Bozar – bezig houdt. In La Loge in Brussel tonen zij hun onderzoek naar de herbestemming van de Omnia Hall, een brutalistisch pareltje uit 1967 waar voordien het hoofdkwartier zat van het Centraal Comité van de Roemeense Communistische Partij. Voor haar nieuwe bestemming als Nationaal Centrum van Dans worden echter de mooie ornamenten en sculpturale elementen verwijderd, en zo het symbolische verleden uitgewist.
Tot 28 november in La Loge. www.la-loge.be
Maximiliaan Royakkers en Ciel Grommen
In de zomer van 2018 dook aan de Aldi op een steenweg in Borgloon plotseling een tijdelijke barak op. Kunstenaars-architecten Maximiliaan Royakkers en Ciel Grommen voorzagen dit Huis voor zomerburen voor de duizenden gastarbeiders die jaarlijks naar de streek afzakken om er bij de fruitpluk te helpen: een zomer lang werd er koffiegedronken, gingen er muziek- en filmvoorstellingen door en stak men er de BBQ aan. Ondertussen zijn de twee sinds 2019 aan de slag op de C-mine site in Winterslag met het project Le Paysage Ménagé. Op basis van een grondig onderzoek willen ze komen tot een synergie tussen dit postindustriële landschap en de bewoners en gebruikers daarvan, en het hier gevestigde kunstencentrum CIAP. In september wordt een eerste ruimtelijke interventie die hieruit voortvloeide in gebruik genomen: een keramische bakoven. Het wordt opnieuw een ontmoetingsplek: niet alleen voor mensen, maar ook voor dieren die er warmte kunnen vinden.
Van 13 september tot 11 november in CIAP. www.ciap.be
Antoine Waterkeyn
Aan het eind van afgelopen galerieseizoen droeg Marion De Cannière de fakkel van haar kunstruimte/galerie die ze jarenlang op verschillende locaties in Antwerpen openhield, over aan Frederik Vergaert en Ferry Saris. Die openen, onder de symbolische en ook wat poëtische noemer The hour the ships come in hun galerie Fred & Ferry in september, met een tentoonstelling van de in Brussel wonende en werkende Antoine Waterkeyn, wiens oeuvre Vergaert al verschillende jaren volgt. De kunstenaar schilderde vijftien mansgrote werken, op basis van een aantal tarotkaarten. Waterkeyn verzamelt de kaarten omdat hij hierin de verschillende stromingen binnen de kunstgeschiedenis herkent – eerder dan zich met de verhaallijnen erbinnen bezig te houden, interesseren de picturale kwaliteiten hem. Hij bewerkte de afbeeldingen op de kaarten eerst met de computer, om de prints daarvan uiteindelijk met verf te lijf te gaan. Zowel de prints, als de met verf bewerkte resultaten beschouwt hij als schilderijen: “Op een moment dat alles al gedaan lijkt in de schilderkunst, wordt alles terug mogelijk.”
Tot 10 oktober. www.fredferry.com
Guy Woueté
Was het werk van Guy Woueté recent nog te zien in de Brakke Grond in Amsterdam, dan loopt een tweede luik met als titel Wie is we? deze herfst in de Brusselse Beursschouwburg. De kunstenaar legt in zijn werk verbanden tussen verleden en heden en probeert op subtiele wijze een bewustzijn te creëren bij zijn publiek over specifieke socio-culturele onderwerpen. In een gesprek in HART 204 zei hij over zijn werk: “In mijn exploratie van het vraagstuk van de zieke maatschappij leg ik de vinger op de historische wonde en graaf ik naar de restanten van het koloniale verleden, naar de erfenis van de ontmoeting tussen het Afrikaanse continent en het Westen.” In een tweedelige installatie gaat Woueté in de Beursschouwburg in op het belang van onderricht over het Belgische koloniale verleden en staat hij onder andere stil bij twee mannen die ieder op hun eigen manier met dat koloniale verleden omgaan: “twee lezingen van de Congolese geschiedenis om van achterover te vallen.” Maar ook de handen – die Leopold II liet afhakken als bewijsstukken – duiken symbolisch in de tentoonstelling op.
Van 19 september tot 30 december in de Beursschouwburg. www.beursschouwburg.be
Coup de Ville
Een van de positieve bijklanken van corona was dat we tijdens de lockdown met zijn allen de natuur herontdekten en herwaardeerden. Toeval misschien, maar WARP nam voor Coup de Ville, het kunstenparcours dat zich om de zoveel jaar een weg slingert doorheen Sint-Niklaas, als onderwerp de zoektocht naar groen en meer specifiek bloemen. Onder de titel Chasing flowers is een artistieke wandeling uitgezet die het publiek binnen brengt in historische panden en andere opmerkelijke locaties, en je onder andere ook verborgen tuinen doet ontdekken. Maar niet alleen de letterlijke zoektocht naar bloemen is de inzet van het stadsfestival. Er wordt daarnaast gealludeerd op het verlangen dat hierin verborgen ligt, naar een zachtere samenleving tout court. Een waar niet alleen economische rendabiliteit van tel is, maar waar er ook oog is voor het sociale en voor ecologie. De zoektocht gebeurt aan de hand van werk in zeer diverse media van dertig internationale kunstenaars zoals Ermias Kifleyesus, Marie Cloquet, Dirk Zoete en Maria Roosen.
Van 11 september tot 11 oktober in Sint-Niklaas. www.coupdeville.be
De route wordt opnieuw berekend
De tentoonstelling die momenteel in De Pont in Tilburg loopt, kwam er in het verlengde van de coronacrisis. Het museum koos er bewust voor om geen blockbuster te programmeren, maar de collectie in te zetten voor een grote presentatie – met als thema de crisis waar we collectief in beland zijn. De flexibiliteit die momenteel van iedereen – kunstinstellingen en galeries die reflecteren op hun toekomst incluis – gevraagd wordt, vertaalde zich in de titel van het project De route wordt opnieuw berekend. Tegelijk duidt die erop dat de tentoonstelling meermaals aangepast zal worden en verrijkt met inserts van kunstenaars. Het werk Kinderspielplatz – een aantal autootjes die kriskras door de grote ruimte van De Pont staan – van Rosemarie Trockel symboliseert de flexibiliteit: het kan in de toekomst alle kanten op. De route loopt ook langs andere sprekende werken uit de collectie, zoals Grosse Geister, de imposante mannen in spiegelend materiaal van Thomas Schütte, of The Clockshop van Job Koelewijn.
Tot 3 januari 2021 in De Pont. www.depont.nl
You are here
Niet ver van Aken is in Kornelimünster Kunsthaus NRW gevestigd, dat de hedendaagse kunstcollectie beheert van Nordrhein-Westfalen. Het Kunsthaus resideert in een prachtige barokke voormalige Rijksabdij, waar behalve collectiepresentaties ook tijdelijke tentoonstellingen doorgaan. In You are here is het thema de grote beweeglijkheid van veel hedendaagse kunstenaars: ze reizen, doen residenties, volgen opleidingen ver van huis en ook hun werk reist niet zelden van hot naar her. Curator Elke Kania bracht zes internationale kunstenaars samen die elk een benedenruimte van werk voorzagen. Het gaat bijvoorbeeld om de prachtige installatie van Olga Jakob waarin beelden van reisfolders verweven zijn tot een groot doek, om een aan de gespannen situatie in Israël refererende installatie in spiegelglas van Amit Goffer en om de Hidden Portraits van Volker Hermes (wiens werk tijdens de lockdown dankzij Instagram overigens opeens begon te boomen). Ze zijn gebaseerd op 18de-eeuwse portretten die gemaakt werden tijdens de – destijds bij de adel bijzonder populaire – Grand Tour.
Tot 31 december in Kunsthaus NRW. www.kunsthaus.nrw
Thomas Ruff in K20
Thomas Ruff is een van de bekendste fotografen van de Düsseldorfer Fotoschule – die in gang gezet werd met de intrede van Bernd Becher in 1976 als leraar fotografie aan de academie van Düsseldorf. Geen wonder dus dat het Düsseldorfse K20 een uitgebreide overzichtstentoonstelling van zijn werk opzet. De tentoonstelling overspant het volledige oeuvre van de fotograaf, beginnend bij een reeks uit 1999 en zich uitstrekkend tot recent werk dat voor het eerst in K20 getoond wordt. Overigens kenmerkt dat werken in reeksen het oeuvre van de kunstenaar: reeksen van portretten, krantenfoto’s, sterren, huizen … De tentoonstelling zoomt met name in op het gegeven dat Ruff in zijn reeksen vaak gebruik maakt van bestaand beeld, dat buiten de kunstwereld om al te zien was. Zo gebruikte hij voor zijn laatste reeks Tableaux Chinois Chinese propagandafoto’s die stammen uit de Mao-tijd. Door de van oorsprong analoge beelden digitaal te bewerken, trekt Ruff ze binnen in het nu – een tijd waarin China bij uitstek gedigitaliseerd is.
Van 12 september tot 7 februari 2021 in K20. www.kunstsammlung.de