MONOCULTURE – A Recent History in M HKA
In Antwerpen nam het M HKA de beslissing om MONOCULTURE – A Recent History tot eind april te verlengen: het eerste project van Nav Haq sinds hij artistiek directeur van het museum is. Nog voldoende tijd dus om deze uiterst gebalde tentoonstelling te gaan bekijken. Hier wordt een analyse gemaakt van wat monocultuur eigenlijk is, vanuit verschillende oogpunten. Dat gebeurt aan de hand van een aantal al dan niet actuele voorbeelden van monoculturele uitingen of de reactie daartegen. De Entartete Kunst van tijdens het nazisme passeert, de propaganda tijdens de Koude Oorlog, Black Lives Matter … maar er zijn ook verwijzingen naar de linguïstische manifestatie ervan of naar de agrarische (waar de term monocultuur aan ontleend werd). Haq bracht werk samen van onder anderen Joseph Beuys, Félix González-Torres, Andy Warhol, Jimmie Durham, Renzo Martens/CATPC, Georg Grosz, Philip Guston, Kerry James Marshall, Lynette Yiadom-Boakye en Nicoline van Harskamp. Overigens zal HART in het februarinummer nog uitgebreid aandacht besteden aan dit project.
Tot 25 april in het M HKA. www.muhka.be
Anna Boghiguian
Eind oktober zou de eerste Belgische solo van de in 1946 in Caïro geboren Armeense Anna Boghiguian openen. Maar de tweede (semi)lockdown verhinderde dat en de tentoonstelling moest omwille van de fragiliteit van het werk zelfs afgebouwd worden. Ondertussen werd Anna Boghiguian | A Short Long History opnieuw geïnstalleerd en kunt u die alsnog gaan zien. Boghiguian verdiept zich voor haar tentoonstellingen altijd in de lokale geschiedenis en ontdekte hoe in Gent de katoenhandel een belangrijke rol speelde. Voor A Short Long History dook ze dan ook in de geschiedenis van de globale katoenhandel. Ze realiseerde in papier een bonte stoet van aan die handel gerelateerde figuren die ze met was en pigment op papier bewerkte: Congolese katoenplukkers, spin- en weefmachines, de schepen waarin de balen katoen vervoerd werden, textielarbeiders en teloorgegane Gentse fabrieksgebouwen. Een reeks tekeningen over de industriële geschiedenis van Gent vullen de installatie aan.
Tot 2 mei in S.M.A.K. www.smak.be
Tracey Emin, Detail of Love
“Een soort tornado, een orkaan”, zo definieert Tracey Emin in een video-interview op de website van Xavier Hufkens wat ze voelt terwijl ze aan het schilderen is. Zo’n tornado resulteerde bij Hufkens in een reeks grote schilderijen in combinatie met een aantal gouaches, allemaal cirkelend rond de liefde. Zonder expliciete situaties in beeld te brengen, neemt ze zichzelf als onderwerp van haar werken en onderzoekt en visualiseert ze met een grote gevoeligheid de aan liefde gerelateerde emoties die ze ervoer op verschillende momenten in haar leven. Ze exploreert de enorme kracht die ervan kan uitgaan, maar ook het rauwe gevoel van verlies dat liefde teweegbracht, omdat een relatie eindigde, of, zoals in het geval van haar moeder en van haar kat Docket, omdat een geliefde haar ontviel.
Tot 19 december bij Xavier Hufkens. www.xavierhufkens.com
Berlinde De Bruyckere
Berlinde De Bruyckere had in 1995 een grote solotentoonstelling Onschuld kan een hel zijn in het Middelheimmuseum, waarvan de voorbereiding – een archiefmap vol tekeningen en aantekeningen – in de collectie opgenomen werd. Nu vormt die de aanleiding voor een kleinere presentie in het collectiepaviljoen, die inzicht geeft in het werkproces van De Bruyckere en dan met name in het mentale proces van ideeën zoeken en ze ontwikkelen tot werk. Via die inkijk komt tegelijk de thematiek binnen De Bruyckeres werk bloot te liggen, zoals het lichaam, de sterfelijkheid van de mens en de tragiek van het mens-zijn tout court. Ook twee werken die allebei onschuld en geweld in zich verenigen, namelijk Onschuld kan een hel zijn, 1993 – een installatie met twee goedendags midden tussen de bomen – en Onschuld kan een hel zijn, 1995/2020 – een installatie met dekens – maken onderdeel uit van de presentatie.
Tot 21 februari in Collectiepaviljoen Middelheimmuseum Antwerpen. www.middelheimmuseum.be
Johan Muyle
Een rondjes draaiende neushoorn, een wenende koning Boudewijn, Maria die zich op een eenwieler voortbeweegt: Johan Muyle maakt ‘geassembleerde sculpturen’, werken die hij samenstelt met verzamelde objecten, zoals koekendozen, heiligenbeeldjes en ander materiaal dat hij vindt op de plekken waar hij werkt. Doorgaans is dat Luik, maar Muyle verbleef ook al voor langere tijd in Kinshasa, waar hij kunstwerken maakt met lokale kunstenaars en ambachtslui, en in Madras, waar hij samenwerkt met schilders van reclamepanelen. Die samenwerkingen en de ontmoetingen die hij al reizend heeft, inspireren zijn werk. Via zijn assemblages, sculpturen en installaties (bijvoorbeeld ook gecustomizede motoren) geeft Muyle commentaar op de wereld en stelt hij problemen aan de kaak zoals de hypocrisie van veel religies of de gruweldaden waaraan sommige regeringen zich schuldig maken. In MAC’s is een overzichtstentoonstelling van zijn werk tot nu toe te zien, met ook een aantal recente assemblages.
Van 19 december tot 18 april 2021 in MAC’s Grand-Hornu. www.mac-s.be
Aline Bouvy
In 2019 resideerde Aline Bouvy in Künstlerhaus Bethanien in Berlijn. Daar raakte ze geïnspireerd door Die Frechheit. Ein Magazin des Humors. Zugleich Programm des Kabaretts der Komiker, een magazine uit de Weimar-periode tussen 1928 en 1933. De progressieve spirit destijds en de compromisloze creativiteit die kunstenaars toen aan de dag legden, fascineerden haar – in het magazine weerspiegelde zich dat onder andere in een grote openheid voor homo-erotiek en een sterke afbeelding van vrouwen. De residentie resulteerde in PUP - die Kabarett Version, een combinatie van grafisch werk op posters en groteske keramische stukken. De eerste verwijzen naar de aankondigingen en advertenties uit het magazine, terwijl het keramische werk seksuele connotaties heeft: onder andere de genitaliën van man en vrouw zijn herkenbaar. Bouvy zelf is in de vorm van een pop in de presentatie aanwezig en overziet het geheel. De installatie die destijds al in Berlijn te zien was, wordt nu in een nieuwe opstelling in IKOB getoond.
Tot 31 januari in IKOB Eupen. www.ikob.be
Yves Zurstrassen
In zijn schilderijen combineert Yves Zurstrassen een vrije en intuïtieve geste met precies afgemeten, geometrische vormen. Aanleunend bij de abstracte en concrete schilderkunst, maakt hij de ene keer monumentaal werk, dan weer reeksen op kleiner formaat, soms in zwart-wit, andere keren bontgekleurd. Geïnspireerd door de jazz (letterlijk, want die muziek staat vaak op wanneer hij schildert) bouwt hij zijn doeken laag na laag en werkend in verschillende technieken op, bijna als collages om zo tot een vorm van deconstructie te komen – de freejazz lijkt er doorheen te dansen. Tot begin dit jaar had hij een solo in BOZAR in Brussel, die een overzicht schetste van de laatste tien jaar van zijn werk. Wat Zurstrassen nu toont in Suite en bleu in Triangle Bleu, maakte hij in het verlengde van die overzichtstentoonstelling.
Tot 27 december in Triangle Bleu Stavelot. www.trianglebleu.be
Jacqueline Mesmaeker
Jacqueline Mesmaeker (1929) heeft lang mogen wachten op erkenning, bijna tot haar 90ste, maar ze is tegenwoordig niet meer weg te slaan uit de actualiteit. Na CC Strombeek en haar indrukwekkende solotentoonstelling in BOZAR, is nu het laatste deel van de tentoonstellingstrilogie te zien in het Roger Raveel Museum in het pittoreske Machelen-aan-de-Leie. Luk Lambrecht en Lieze Eneman fungeren opnieuw als curatoren en selecteerden voor De page en page een twintigtal recente en nooit eerder getoonde werken rond huiselijkheid, familie, landschap en het verlangen te reizen – een herkenbaar gevoel dezer dagen. In de mezzanine zijn dan weer tekeningen van Raveel te zien die door Mesmaeker – een tijdgenoot van de Leieschilder – werden geselecteerd.
Tot 7 maart in het Roger Raveel Museum, www.rogerraveelmuseum.be