Expo's in vogelvlucht

Béatrice Balcou

De Franse kunstenares Béatrice Balcou maakt kunst over kunst. Zo creëert ze eigen versies van bestaande kunstwerken en gaat ze in M Leuven onder andere aan de haal met een werk van René Heyvaert. Soms gaat ze ook – als een conservator – tijdens ceremonies heel bedachtzaam kunstwerken uitpakken voor een live publiek. De rituele benadering van die handeling verwijst niet toevallig naar die van theeceremonies. Tijdens de tentoonstelling zal Balcou ook een aantal werken activeren met performances.

Tot 20 januari 2020, www.mleuven.be

Nástio Mosquito

Het momenteel gedecapiteerde Museum Dhondt-Dhaenens in Deurle pakt binnenkort uit met twee solotentoonstellingen van kunstenaars die eigenlijk niets gemeenschappelijks hebben, maar passons. Naast Nadia Naveau is de in Angola geboren maar in Gent woonachtige Nástio Mosquito er te gast. Mosquito kruipt wel vaker in de huid van allerlei fictieve personages. In het chique Deurle waant hij zich A.L. Moore, president van Botrovia die wat bij spekte met de verkoop van zestien containers valse lederen portefeuilles. Benieuwd wat het buurtcomité daarvan zal vinden.

Van 13 oktober tot 12 februari 2020, www.museumdd.be

Bernd Lohaus

Beeldhouwer Thomas Schütte liet in Neuss (dichtbij Düsseldorf) speciaal een gebouw optrekken om sculpturen goed tot hun recht te laten komen. Daar is nu een overzicht te zien van een 25-tal werken die Bernd Lohaus (1940-2010) tussen 1960 (toen hij begin twintig was en zelfs nog niet aan de academie zat) en 2005 maakte. Het gaat niet alleen om de grote sculpturen in wrakhout, maar ook om modellen in karton van de bronzen sinaasappelkistjes die hij in de laatste fase van zijn carrière maakte en een aantal van zijn bloemenaquarellen. Op 9 november wordt hier ook de monografie voorgesteld die zijn dochter Stella Lohaus samenstelde met Thomas Desmet en die uitgegeven is door de Bernd Lohaus Stichting en Occasional Papers.

Tot 15 december, thomas-schuette-stiftung.de

Marcel Broodthaers

Als een van Belgiës grootsten prijkt de naam Marcel Broodthaers regelmatig op de affiches van lezingen, tentoonstellingen en collectiepresentaties. De grote overzichtstentoonstelling in het MoMA in 2016 reisde door naar Düsseldorf, maar niet naar ons land. Met Soleil Politique claimt het M HKA de eerste grote overzichtstentoonstelling van Broodthaers in zijn geboorteland sinds een decennium. Bij gebrek aan volwaardige Broodthaers installaties in onze museale collecties wordt speciaal voor de gelegenheid een van zijn laatste installaties, Décor: A conquest by Marcel Broodthaers (1975), ingevlogen uit de V–A–C Foundation in Moskou.

Tot 19 februari 2020, www.muhka.be

Anna Maria Maolino

Whitechapel Gallery in Londen pakt uit met de eerste solotentoonstelling van Anna Maria Maolino (1942) in het Verenigd Koninkrijk. Maolino werd tijdens WOII in Italië geboren, maar verhuisde in de jaren 1960 naar Brazilië waar ze ondertussen een vaste waarde is in de kunstscene. Haar werk is verankerd in de dagelijkse realiteit, of het nu gaat om haar kleisculpturen of video’s met een hoog DIY-gehalte. Tegelijk tackelt ze ook grotere thema’s, zoals immigratie en ontheemding. Subtiel was haar kritiek op het regime tijdens het dictatorschap in Brazilië dat ze door middel van een uitgekiende montage fileerde in haar video’s. Benieuwd of ze ook Jair Bolsonaro een plek zal gunnen in haar oeuvre.

Tot 12 januari 2020, www.whitechapelgallery.org

Anri Sala

Het door I.M. Pei ontworpen museum MUDAM in Luxemburg brengt dan weer de eerste solotentoonstelling van Anri Sala (1974). De in Bulgarije geboren kunstenaar werkt, net zoals Maolino, rond migratie. Maar in MUDAM trekt hij eerder de muzikale kaart. Want muziek speelt een belangrijke rol in zijn video’s zoals in de magistrale video-installatie Ravel Ravel Unravel waarmee hij op het Franse Paviljoen tijdens de Biënnale van Venetië in 2013 aan de haal ging met Maurice Ravel. In Luxemburg verbreedt hij zijn repertorium door ook de punk classic Should I stay or should I go? in de mix te gooien voor zijn video The Clash of freejazz van Jemeel Moondoc voor Long Sorrow.

Van 11 oktober-5 januari 2020, www.mudam.com

Contour9

De biënnale Contour in Mechelen voer dit jaar onder de vlag Coltan as Cotton en bestond niet uit één langlopende tentoonstelling maar uit verschillende projecten die vooral op drie publieke momenten zichtbaar waren. Twee daarvan liggen ondertussen achter ons, maar voor The Waning Crescent Moon Phase kan u tussen 18 en 20 oktober nog naar Mechelen afzakken. Dat weekend gaan verschillende werken waarvoor Contour de opdracht gaf in première, onder andere van Bie Michels, Jelena Juresa en Natascha Sadr Haghighian en Ashkan Sepahvand. Die laatsten presenteren een installatie en luistersessie waarbij het Fort van Walem als uitgangspunt diende. Verwacht u aan een hoorspel dat in- en uitzoomt: van de klanken van de oorlogsmachine tot de roep van een vleermuis. Samen met nog veel andere geluiden wordt u zo doorheen de geschiedenis van het gebouw geloodst.

Van 18-20 oktober, www.contour9.be

Art on paper

De meeste beurzen zijn zo groot dat je er in de veelheid aan kunst verloren loopt. Daarbij vergeleken is Art on Paper met zijn veertig deelnemende galeries een verademing. De internationale beurs, die doorgaat in BOZAR Brussel, is klein van opzet en draait volledig rond tekenkunst. Maar als u dacht dat het alleen gaat om werken in potlood of stift op papier, hebt u het mis. Ook de grenzen van de tekenkunst worden opgerekt. Kunstenaars tekenen ook met touw op de muur of met metaal in de lucht en gebruiken video en performance om tekenen op een ander niveau te brengen. Ook het feit dat curator Bas Hendrikx (Kunsthalle Amsterdam) voor de presentatie zorgt, is beloftevol. In de projectruimte kan je het werk ontdekken van Timo Van Grinsven (1985) die dit jaar de Eeckman Art Prize voor jong talent kreeg en die we een aantal jaar geleden voorstelden in de reeks STRT Kit.

Op 25, 26 en 27 oktober, www.artonpaper.be

Joëlle Tuerlinckx

In de reeks werken THAT’S IT! verplaatst Joëlle Tuerlinckx (1958) haar ‘mentale atelier’ naar plekken zoals theaters en kunstinstellingen zodat het publiek haar creatieproces kan volgen. Zo legt ze de spanning bloot tussen het atelier van de kunstenaar en de ruimte waar kunst uiteindelijk wordt gepresenteerd. Vanaf 2015 streek de kunstenaar ook meermaals neer in Dia:Beacon (New York) en nam ze voor en achter de schermen 200 uur film op. Ze volgde de medewerkers en het publiek, liet acteurs figureren en trommelde lokale groepen uit de Hudson Valley op zoals brandweerlui en een softbalteam om te performen. Nu laat ze in Kunsthal Gent in een setting van speciaal ontworpen sculpturen en objecten VJ’s los op dat geluid- en beeldmateriaal. Ook acteurs, medewerkers en publiek spelen opnieuw een rol.

Tot 12 januari 2020, www.kunsthal.gent

Casper Fitzhue & Bart Van Dijck

Bart Van Dijck (1974) doet onderzoek naar de grens tussen kunst en ritueel. In 2017 reisde hij naar het Roemeense Bacau, waar een cultus bestaat rond de beer – een dier dat er lang als een heilige geest van het woud beschouwd werd. De tentoonstelling die hij nu in CIAP maakt samen met de Roemeense kunstenaar Casper Fitzhue (1990), is het resultaat van hun gezamenlijke interesse in en deelname aan het ritueel, waarin een beer sterft en dan herboren wordt. Het markeert het einde van de winter en symboliseert een nieuw begin. Wordt in Bacau in berenvellen langs de deuren gegaan om het kwaad te verdrijven, dan gebeurt dat in Hasselt met een speciaal gebrouwen jenever. Die is ook in de tentoonstelling beschikbaar, maar dan moet u wel het volledige levensritme van de beer eerst doorlopen.

Van 6 oktober tot 8 december, www.ciap.be