Philip Aguirre y Otegui (1961, woont en werkt in Antwerpen) staat bekend als beeldhouwer. Hij maakte beklijvende beelden en installaties, zoals de omgevallen Leopold II, de voetbalspits met een spectaculaire omhaal, de man met een matras op zijn hoofd, en vooral zijn Théâtre Source in Douala (Kameroen), waar hij een vibrerende ontmoetingsplek creëerde voor de plaatselijke wijkbewoners. In het Museum Plantin-Moretus in Antwerpen loopt een nieuwe tentoonstelling.
Aguirre is een geëngageerd kunstenaar: hij wil tegelijk tonen en betogen, maar doet dat op een heel beheerste manier. Er wordt niet geroepen, gemanifesteerd of geschreeuwd, er worden hints gegeven, ogenschijnlijk zachte, soms ironische aanwijzingen naar de ellende die de wereld overspoelt. Bijvoorbeeld: de economische en klimaatvluchtelingen, de muur tussen Afrika en Europa, maar ook tussen Zuid- en Noord-Amerika, over het graf van de Middellandse Zee, tevens een paradijselijk vakantieoord, over de conservenblikjes waarmee moet overleefd worden, over de man die de overtocht waagt in een olievat en nog veel meer.
Om al die sculpturen en installaties voor te bereiden maakte Philip Aguirre massa’s tekeningen, schetsen en etsen, een minder bekend aspect van zijn oeuvre. Een substantieel deel daarvan maakte hij recent over aan het Museum Plantin-Moretus in Antwerpen. Dat museum beheert niet alleen prenten van Oude Meesters, maar ook werk van moderne en hedendaagse kunstenaars.
De tentoonstelling die nu in dat museum loopt heet L’invitation au voyage en neemt de kijker mee in het hele oeuvre van Aguirre. Tekeningen, etsen, schetsboeken en dies meer werpen een blik van enkele decennia op het ontstaan van zijn sculpturen. Ze laten zien hoe Aguirre eigenlijk een conceptueel kunstenaar is, die zijn allereerste, uitgebreid beredeneerde en bedachte ideeën stroomlijnde, vooraleer tot de plastische uitvoering over te gaan. Aguirre is ook een homo universalis die nadenkt over de dingen: waar moeten we eigenlijk mee bezig zijn, wat is er aan de hand in de wereld, waar moeten we ons zorgen over maken? Over heel veel blijkbaar.
In de expo in Plantin-Moretus plaatste hij ook enkele beelden bij het vele grafische werk dat hij aan het museum schonk. Onder meer de Kariatide, waarin een vrouw een man op het hoofd draagt, veel sprekender kan het niet zijn. Of het beeld Monument van de Bordenwasser, in de historische keuken van het museum, het ‘dessert’ van de tentoonstelling. Er is ook Chinoiseries Africaines, een werk dat het Chinese kolonialisme in Afrika hekelt. Zelfs alle potten en potjes waar de Afrikanen uit eten komen uit China.
Bij de tentoonstelling hoort een kleine catalogus, uitgegeven door het Mercatorfonds. Daarin schrijft essayist Simon Njami, daarmee de link leggend met de kerntaak van het Museum Plantin-Moretus: ‘Met zijn tekeningen en etsen vindt Philip Aguirre de kunstige cartografie opnieuw uit. Hij wil zich geen grondgebieden toe-eigenen, maar er wel nieuwe creëren.’ Dat is het dus: Philip Aguirre creëert nieuwe, mentale en geëngageerde landschappen die hij nadien transformeert in sterke, plastische beelden. De expo in Plantin-Moretus toont de weg daar naartoe.
