Ives Maes (Zonhoven 1976, woont en werkt in Antwerpen) heeft momenteel een solo-tentoonstelling in Gallery Sofie Van de Velde op Nieuw-Zuid Antwerpen, die de mooie titel Forbidden Fruits Create Many Jams draagt, verwijzend naar het verbodene en het paradijselijke. Ives Maes is een installatiekunstenaar, maar fotograferen en schilderen maken onlosmakelijk deel uit van zijn werk.
Dat was ook te zien op de Poëziezomer van Watou in 2021: daar toonde hij Dark Box, gebaseerd op het archetype van een camera obscura-paviljoen. Hij bouwde een donkere kamer die via een kleine opening een beeld uit de omliggende wereld binnentrok en omgekeerd projecteerde op een tegenoverliggende wand. Dat fenomeen lag in de negentiende eeuw aan de basis van de uitvinding van de fotografie en staat door zijn vertraagd en verstillend proces in schril contrast met de snelheid waarmee beelden vandaag in en uit mobiele telefoons verdwijnen.
Ives Maes raakte tijdens bezoeken aan Watou gefascineerd door een specifieke plek in het Brennepark. Een cirkelvormige stapeling van stenen suggereerde een kampvuur. Een mast, huizen en een groene omgeving bepaalden het achterste plan in het beeld. Het geprojecteerde beeld in de camera obscura werd geregistreerd op een lichtgevoelige emulsie waardoor de foto een architectonisch onderdeel werd van het paviljoen. De zwart-witopname werd door Maes vervolgens beschilderd met olieverf. Het is een van de werken die te zien zijn bij Sofie Van de Velde, net als een grote golfplaat, die één van de vier wanden van de camera obscura-ruimte vormde.
Ives Maes is al heel lang geïnteresseerd in de complexe geschiedenis van de fotografie en wat er allemaal bij komt kijken. Hij is vooral bekend om zijn foto’s rond paviljoenen op de wereldtentoonstellingen overal ter wereld, waarbij het tijdelijke paradijs langzaam omsloeg in vergane glorie. Het is vooral de architectuur die de fotografie zo’n vlucht deed nemen, want zo kon een gebouw ook getoond worden buiten zijn fysieke context.
Maar het aspect ‘installatie’ is ook belangrijk. Een ouder, bekend project van hem is Recyclable Refugee Camp, waarin vluchtelingenkampen gerecycleerd konden worden tot nieuwe versies. En in Sunville gebruikte hij een zonne-eclips in de gemeente Zonhoven om er een hele installatie rond te bouwen, die hij in 2018 toonde in het Museum Dhondt-Dhaenens in Deurle, mét residentie in de belendende Villa van Wassenhove.
Bij Sofie Van de Velde toont hij vooral foto’s die al dan niet vanuit de vele installaties tot stand zijn gekomen. Ives Maes in een gesprek met curator en fotograaf David Campany, met wie hij aan een nieuw boek werkt: ‘Bij het digitaliseren van mijn archief tijdens de eerste lockdown realiseerde ik me dat mijn vroege foto’s een visuele interesse vormden waar ik nog altijd niet kan aan ontsnappen.’ Zo is ook een groot beeld te zien van de jungle, ergens tussen Mexico en Guatemala, ook beschilderd met olieverf, dat weerom verwijst naar de valsheid van het paradijselijke. En in enkele werken duikt het begrip ‘surveillance’ op, de wereld die ons bespiedt via camera’s.
Van de grote camera obscura naar de kleine handcamera: de beelden stromen. Maar zoals architectuur en installaties onontkoombaar drie dimensies hebben, in tegenstelling tot het ‘platte’ vlak van het beeld, toont Ives Maes net aan dat fotografie een vitale rol speelt in het tot stand komen van deze praktijken. Met deze nieuwe reeks refereert hij aan zijn oudere werk. Maes: ‘Fotografie beschouwde ik eerst als een apart medium. Ik gebruikte het uitsluitend om installatiebeelden te maken van mijn werk. Als ik foto’s nam van een landschap bijvoorbeeld, beschouwde ik die niet als belangrijk, dus nam ik ze zonder enige verwachting. In deze foto’s zie je architectuur, speelplaatsen, politieke monumenten, de afwezigheid van mensen en de impact van mensen op het ruïneren van de omgeving.’ De foto’s hebben nu hun eigen bestaansrecht gekregen, en daarom is dit een belangrijke etappe in het werk van Ives Maes.
