Synergia (het bundelen van de krachten, het samenvoegen van talent, het bevruchtend samenvloeien, de som der dingen die meer biedt…) gaat vooral over (t)huis, huid, omhulsel. Ook over hoe dingen groeien, ongebreideld woekeren, ontstaan en weerstaan. Synergia gaat over wat beschermt, maar tegelijk ook bedreigend kan zijn, over kwelling, over wat blootstaat aan verpaupering of aftakeling, over wat zich overgeeft en zich verweert… Over zowat alles, dus.
Je leeft niet alleen en ik heb mijn thuis verlaten voor een namiddag vol kunst. Vol vragen. Overal zie ik maskers. Broos. Porselein. Hoe zit het met dat van mij? Lees je wat ik meen van mijn gezicht? Of zorg ik ervoor dat ik niemand kwets? In sommige dingen ben ik goed. En als Neerlandicus stoor ik me af en toe aan enig gestuntel met betrekkelijke voornaamwoorden. Maar wat ik zie, boeit me. Kan kitsch mooi zijn? Zeker! Een gehavende thuis? Ook. Waarom vertoon ik mij de laatste maanden minder op bepaalde locaties? Ik zal er me niet meer thuis voelen. Het liep allemaal door mijn warhoofd toen ik onlangs door de Brugse Poortersloge laveerde. Ik bezocht er een tentoonstelling en stapte in het zog van kunstenaar Jonas Vansteenkiste en zijn mede-exposante Joke Raes.
Vansteenkiste en Raes: ze verscherpen mijn inzicht. Ik stap voorts mee. We staan af en toe een wijle stil en ik denk na. Vansteenkiste is niet alleen met huis en thuis an sich bezig. Jonas bekijkt het ruimer: architectuur, politiek, manipulatie. De bezoeker kan zich even in een pretpark wanen. Schijn bedriegt. Vansteenkistes bronnen en boeken zijn de muren op geklommen.
Beide kunstenaars verbazen mede door de variatie aan materialen die ze aanwenden bij het creëren. Best verbluffend. Hoe ze ook het ambacht hoog in het vaandel voeren. En hoe ze soms elkaars tegenpolen zijn: Vansteenkistes vormen doorgaans hoekig, die van Raes alsof ze gevormd zijn door natuurelementen en geen menshand is tussengekomen. De lijn tussen schijn en echt wordt al eens heel dun.
Joke Raes en Jonas Vansteenkiste, wier werk ik uiteraard al enige tijd volg, laten werk zien dat voor mij herkenbaar is en tegelijk verrast. Het is onmiskenbaar van hen. Het verraste me ook te vernemen dat ze beiden al veel hebben gereisd. Gereisd om te leren, te zien en ervaren, om technieken in de vingers te krijgen. Ik leerde dat hun hoofden gevaarlijk zelden rust kennen, maar dat ze hiervoor een doeltreffende therapie hebben: oeverloos tekenen en dingen laten ontstaan. De ene met potlood, de andere met waterverf.
Bezeten bijna en mekaar bevruchtend, De Poortersloge omtoverend tot een ontzettend boeiende wandeltocht doorheen sensibele kunstwerken en plaatsen.
Het valt voorts nauwelijks te geloven dat CC Brugge in oorsprong van plan zou zijn geweest dit duo in een… gang te laten exposeren. De zogenaamde Brugottahal vlakbij de Biekorfbieb. Het is uiteindelijk gelukkig De Poortersloge geworden. Een gebouw waar tot voor enkele jaren het archief huisde en waar de stad, net zoals met het tot de verbeelding sprekende en leegstaande Minnewater, (nog) niet zo goed raad mee weet. Niet twijfelen. Nadat De Bond is weggevallen is er in Brugge niets meer om actuele beeldende kunst te tonen. Daar dus.
Het is wat wennen. We waren De Bond gewoon geworden. Lapidaire ruimte. De Poortersloge daarentegen is een langzaam omhoog kruipende constructie van grote en kleinere kamers, maar kunstenaars die er willen bivakkeren maken er wel een interessante artistieke doolhof van.
De bezoeker die een duidelijke visie op de tentoonstelling en beide kunstenaars apprecieert, raad ik aan ergens op een trap te gaan zitten om te kijken en luisteren naar de uiteenzetting van Frederiek Van Laere om pas dan op stap te gaan doorheen de vele kamers van het gebouw. Probeer er u thuis te voelen!
