Koen Broucke (º1965) is historicus en kunstenaar. Op 13 december legt hij zijn doctoraat in de kunsten af aan de KU Leuven - LUCA School of Arts, waaraan hij vijf jaar heeft gewerkt. Dat gaat gepaard met een tentoonstelling in Museum Dhondt-Dhaenens/Woning Van Wassenhove in Sint-Martens-Latem.
Dat onderzoek in de kunsten speelt zich af op slagvelden, vooral in Europa. Broucke ging er wandelen en tekenen en probeert via zijn verbeelding tot een re-enactment te komen. “Het is mijn overtuiging dat er hierdoor kennis wordt verworven en verzameld in de getekende en geschilderde beelden. Ik noem dat de atmosferische lagen van de geschiedenis, ofwel de draagsporen, de pijnsporen en de kleursporen ervan.”
Koen Broucke: “In mijn kindertijd ging ik met mijn ouders vaak naar historische plekken. Niet alleen naar musea, maar ook naar een slagveld als Waterloo bijvoorbeeld. Als jonge knaap had ik toen de ervaring dat ik het verleden kon herbeleven. Dat heeft er natuurlijk mee te maken dat je je als kind openstelt, je bent een en al zintuig. Het kinderlijke lijkt me heel essentieel.”
“Dat soort van tactiele zintuiglijkheid is me gaan fascineren. Daarom heb ik ook geschiedenis gestudeerd, in de jaren tachtig. Maar het vak geschiedenis was toen al volledig kwantitatief geworden: we moesten toen papers schrijven op basis van economische en sociologische modellen, waarbij mijn profs me terugfloten met opmerkingen als: ‘meneer Broucke, uw teksten zijn te lyrisch en te verhalend’. Daarom ben ik nadien schilderkunst gaan studeren, omdat ik voelde dat ik die problematiek van het zintuiglijke in een ander medium moest kunnen onderzoeken. En dat heb ik dus de voorbije vijf jaar gdaan, als opbouw naar mijn doctoraat. Een case die ik daarvoor heb gebruikt is dat van het slagveld, omdat dat zo’n complex historisch gegeven is. De geschiedenis wordt er geschreven, er is het lijden, het lot van de mensen verandert er.”
“En zo kom ik tot die atmosferische lagen: de draagsporen heb ik al vijf jaar terug ontwikkeld in mijn tentoonstelling rond Waterloo, met de uniformen, rafels, riemen… De pijnsporen sluiten aan op het lijden en het gevoel, de kleursporen vind ik terug in onder meer het dateren van een lucht: ik kan me de kleur van de lucht voorstellen zoals die was in 1815 in Waterloo bijvoorbeeld. Ik kan een schilderij van Rothko dateren, of mijn eigen marines. Ik kan eigenlijk een geschiedenisperiode vatten in kleurakkoorden. Dat zit in mijn werk.”
Met dat begrippenapparaat kwam Broucke aan in de Woning Van Wassenhove, waar hij nu in residentie is. “Ik voelde en zag meteen de draag-, pijn- en kleursporen van dit huis en al wie hier ooit leefde.”
De tentoonstelling, die naar de titel ‘Onder de roze duisternis van het slagveld’ luistert (naar een dichtregel van oorlogsdichter Siegfried Sassoon) bestaat uit drie delen: zes toonkasten met schilderijen en tekeningen rond even veel slagvelden, onder meer het Beleg van Oostende begin 17de eeuw, de Slag bij Othée (Luik) in 1408, de Slag bij Turnhout in 1597. Al die locaties ging Broucke bewandelen, tekenen en ver-beelden in tekeningen, aquarellen en schilderijen. Het tweede deel van de tentoonstelling is een spatiale opstelling, met werken aan de muren van het huis. Soms hangen of staan de werken, zijn ze ingepakt of is het kader belangijker: alles behoort organisch tot één complex geheel. Het derde luik is een boekenrek, maar dan zonder boeken: grotere en kleinere werken staan in rijen naast elkaar, met hun kant tegen de muur. Alle werken zijn getuigenissen van zovele oorlogs- en andere sporen en leidden ook tot het boek, dat dezelfde naam als de tentoonstelling draagt.