Hoe verhoudt fotografie zich vandaag tot begrippen als uniciteit, autoriteit en auteurschap? Deze brede vraagstelling en de mogelijke antwoorden zitten diep verankerd in het dna van SOFAM, een non-profit coöperatieve vennootschap die auteursrechten van visuele kunstenaars in België behartigt. Sinds mei 2018 organiseert SOFAM tweemaal per jaar een tentoonstelling in het Europees Huis van de Auteurs (EHA), waar het is gevestigd. De uitgepuurde expo Save As Image van fotograaf en beeldend kunstenaar Marc De Blieck die plaatsvindt in de coworking-ruimte en het café van EHA zet deze vraagstelling extra in de verf.
Een buste van Nefertiti op een sokkel. Een vitrine met optische meetapparatuur. Keramische dan wel geschilderde bloemen. Een woud. Marc De Blieck beperkt zich tot het in beeld brengen van herkenbare objecten van cultureel belang die we aantreffen in musea, naast Unesco-werelderfgoed. Het gaat om onderwerpen die reeds door anderen zijn geselecteerd, onder andere omwille van hun universele waarde. Vervolgens brengt De Blieck dit geïnstitutionaliseerde gemeengoed genereus in beeld: technisch meesterlijk uitgevoerd, haarscherp en zonder een beoogd uniek standpunt of kadrage.
Door deze inhoudelijk en vormelijk voorgekauwde ‘keuze’ aan te nemen lijkt De Blieck zichzelf weg te willen cijferen als beeldauteur. Het zichzelf buiten spel zetten is de voorwaarde van zijn artistieke praktijk, maar hier voltrekt zich ook een paradox. Sinds we zijn werk voor het eerst zagen in het S.M.A.K. (waar hij twee jaar geleden werk toonde in The Photographic I) is het duidelijk: dit is fotografie zonder persoonlijk verlangen. Er is ook geen persoonlijk handschrift, al vraagt dit laatste wat nuance. Net in zijn zoektocht naar een positieloze positie manifesteert zich volgens ons zijn positie en dus zijn auteurschap. Wat ons betreft is zijn opzet bewust een mission impossible die ongetwijfeld tot interessante debatten kan leiden over het herdenken van associaties tussen fotografie en auteurschap, en bij uitbreiding tussen fotografie en uniciteit/autoriteit.
Naast de theoretische reflecties die het werk initieert, spreken de beelden ook de poëtische ziel aan. De titel Save As Image bijvoorbeeld leest als een verwijzing naar een ‘getrapt’ archiveren (namelijk foto’s van – reeds bewaarde – bijzondere artefacten en sites). Daarnaast gebruikt De Blieck voor zijn prints Japans papier, wat hem in staat stelt om het werk gemakkelijk te vouwen en, letterlijk, in een doos te bewaren. In opengevouwde toestand zijn de plooien duidelijk waarneembaar. Ze voegen een theatraal grid toe aan het werk en zorgen voor een bewustwording van onze positie als actieve toeschouwer. Tegelijkertijd kunnen we de fotografische opnamen lezen als een transformatie van de 3D-wereld naar een dichtgevouwen, plat vlak dat bij ontplooiing een licht reliëf genereert. De toevoeging van een ruimtelijke dimensie en van betekenis voltrekt zich vervolgens in het verbeeldend vermogen van de ontvanger.