Het lijkt snel te gaan voor Marina Sula, de jonge Albanese die in 2018 afstudeerde in haar huidige woonplaats Wenen. In 2019 de prijs voor de beste solo op de beurs viennacontemporary voor een wachtkamerinstallatie in de stand van haar Weense galerie Gabriele Senn, volgend jaar een solo in Kunsthalle Wien en nu voor het eerst in België. You may never know what's causing all the traffic in de ruimte van CIAP in het Energiegebouw van C-mine in Genk is een hyperminutieuze installatie van fotowerken op de vloer en zitbanksculpturen. Het valt sobertjes uit, maar schijn bedriegt.
Voor wie even het kunstnieuws niet volgde: vorig jaar verhuisde CIAP, het 'Kunstverein' en platform voor hedendaagse kunst, van het historische provincieraadsgebouw in Hasselt naar een ruimte van C-mine in Genk, en dat in afwachting van de nieuwbouw op de site. In Hasselt groeide CIAP uit tot een kunstinstelling van formaat. Is de verhuis een terugkeer naar een meer bescheiden niveau? Het vloeroppervlak in de vroegere kolenwasserij is minder groot. En dit industrieel erfgoed is niet de gemakkelijkste kunstruimte.
In feite vond Marina Sula (1991, Albanië) een uitstekende oplossing. You may never know what's causing all the traffic, haar eerste institutionele tentoonstelling, stelt zich nederig op ten opzichte van de imposante ruimte, maar laat zich er niet door verpletteren. Sula heeft iets met wachtruimtes en transitplaatsen. "Marc Augé schreef een boek over non-plaatsen zoals supermarkten en luchthavens. Het zijn plaatsen waar het individu geen individu meer is. Het zinspeelt ook op Junkspace, het boek van Rem Koolhaas", vertelt ze.
"Ik werk met beelden", vervolgt ze. Ze gebruikt diverse media, van collage tot sculptuur, en deze keer zijn het zelfgemaakte foto's. Het zijn objecten geworden op de vloer: rug aan rug, verder of dichter tegen elkaar, soms alleen. Wat zie je? Fragmenten van zwarte zetels met spiegelende metalen leuningen verankerd aan de vloer wisselen af met foto's waarin je wasserijwagens op wielen herkent. Een blauwe overall verraadt dat het een industriële wasserij voor werkkledij is. De zetels zijn gefotografeerd in een luchthaven. Hier en daar zijn er nog foto's van speelgoedautootjes op een geblokte tegelvloer. Het blijken de tegels te zijn van deze ruimte.
Zodra je erdoorheen begint te lopen, ben je zonder het goed en wel te beseffen al een medespeler in deze installatie. Het rondwandelen helpt om te bedenken dat het gaat over hoe we ons bewegen in de wereld, over het individu en de maatschappij, structuren die ons dirigeren, context, presentatie, representatie, perceptie. Marina Sula gaat aan de haal met publiciteitstechnieken, maar de 'advertentiefoto' is dan iets banaals. Van dichtbij merk je dat elke presentatiebox anders is. Soms is een stuk karton zichtbaar dat onthult hoe het werk is gemaakt. Op de zwarte achterkant van een aantal werken zit een metalen slot. Het zijn sloten waarmee dure objecten in een winkel of een laptop in een café aan een ketting worden gelegd, en de ketting is weggelaten. Zo waait een ondervraging binnen over de waardebepaling van objecten, en van kunstwerken.
De opstelling is te overschouwen vanaf twee zitbanken, die buiten staan. Ze zijn tegelijk een strakke sculptuur met een glanzende foto op de zitting. Op het ene zitmeubel een foto van een zitmeubel, een fragment van een zwarte zetel. De andere foto toont waar de titel vandaan komt. You may never know what's causing all the traffic zag Marina Sula in een reclameslogan op een metro in New York. Het deed haar denken aan de historicus en futuroloog Yuval Noah Harari die een analogie maakte tussen de vorming van files en de ontwikkeling van het menselijk bewustzijn. "Het bewustzijn en ook files kan je niet zomaar verklaren. Het zijn complexe combinaties van dingen, en daar hou ik van", merkt ze op. Een zware metafysische inhoud? Haar kunstpraktijk speelt ermee, maar houdt het luchtig.