“Stilte is als een enveloppe waarin we onze verwarring kunnen verstoppen en onze angsten kunnen beschermen”. Met deze poëtische woorden beschrijft de Roemeense kunstenares Teodora Axente haar tentoonstelling ‘The Noise of Silence’ in Art Center Hugo Voeten. Een uitgepuurde selectie van tien schilderijen, tussen 162 x 132 en 15 x 17 cm groot, siert daar de witte muren van de negende verdieping.
Op gladde canvassen zijn ruggen en achterhoofden van langgerokte dames te zien, vaak in het gezelschap van porseleinen beeldjes. De voorliefde voor het vrouwelijk portret spat van de collectie, maar geen enkel personage kijkt de toeschouwer in de ogen. Bij geen enkel figuur zijn gelaat of ledematen duidelijk afgelijnd, als ware het anonieme achtergronddansers in een horrorprent. Maar dat zijn ze niet: ze staan eenzaam op hun eigen doek, als hoofdrolspeelsters in een stomme film. Teodora Axenta geeft hen mysterieuze namen als ‘Phantom (2016) of ‘Vulnerable’ (2016).
Die mysterieuze naamgeving wordt versterkt door het vakvrouwschap van Axenta. Het getuigt van een precisie die enerzijds doet denken aan grootmeesters als Jan Van Eyck en Rogier Van der Weyden, en anderzijds aan de intentionele flou artistique bij Michaël Borremans. Haar weergave van rijkelijke stoffen als fluweel en zijde is zo subliem, dat de toeschouwer zijn neus haast tot tegen het doek brengt om zich ervan te vergewissen dat het niet om een collagetechniek gaat. De kijker voelt de wrijving als rok en onderrok over elkaar schuiven en ook het knisperen van de het bladgoud over en rond de hoofden van de personages – wat Axente zelf frills noemt – is in verbeelding te horen als achtergrondruis.
Toch lijkt de kunde van de schilder hier ondergeschikt aan het mysterie en de gelaagdheid van het concept. Zo werden de achtergronden slechts vaag op het doek gezet en verdwijnt de scherpte van de figuren bij close-ups of de kleinere paneeltjes. Het penseel van Axenta lijkt een lens met een voorliefde voor haarscherpe details en opzettelijk fout afgestelde focus.
Door die scheiding tussen scherpte en blur worden het geschilderde en de exporuimte duidelijk van elkaar geïsoleerd. Zo creëert de kunstenares een bevreemdend vleselijk gordijn tussen de leefwereld van haar personages en al wat zich daarbuiten afspeelt. Dit innerlijk proces in woorden proberen omzetten, is volgens Axenta zinloos en fragmentarisch. Bovendien zou dat geen andere laag van de ware emotie onthullen, maar net een extra folie leggen over wat eigenlijk bedoeld wordt. “Geluid brengt verwarring en twijfel met zich mee, omwille van fouten en imperfecties in de vertaling”, aldus de zaaltekst, wat doet vermoeden dat ook de poging tot extraverteren in Axentas oeuvre, slechts een extra folie is over haar eigen persoonlijkheid.
Lore ADRIAENSSENS
Dit artikel is digitaal nog niet volledig beschikbaar. We werken aan ons archief.
