Alles over kunst

Expo

Een pakt met de natuur

Vivian Suter in de Vleeshal Middelburg
Helena  Julian

Praktische info

Vivian Suter, Worm in a Water Glass, tot 3 juli, Vleeshal, Middelburg, www.vleeshal.nl

Een weelde van 72 schilderijen brengt leven in de Vleeshal van Middelburg. De werken van Vivian Suter geven niet alleen haar solotentoonstelling vorm, maar geven ook een suggestie van het leven voorbij de kunstinstelling. Worm in a Water Glass is ingericht met een selectie van haar schilderwerken, die mogelijk alleen gemeen hebben dat ze gemaakt werden op ongeprepareerd linnen van groot formaat. Wanneer het licht de ramen van de Vleeshal binnenvalt is de sensorische ervaring onmiskenbaar; de werken stralen bezieling uit, veranderlijk, vol stemmingswisselingen en afwisselende contexten.

Geboren in 1949 in Buenos Aires en geschoold in Zwitserland waar ze haar eerste internationale bekendheid verwierf, vestigde Suter zich in 1983 op een voormalige koffieplantage bij Panajachel in Guatemala. De natuur die haar leven en praktijk omringt en haar keuze om zich in deze beslotenheid aan haar praktijk te wijden, vormen een betekenisvolle inspiratiebron.

Suter ging samen met Vleeshal-directeur en curator van deze tentoonstelling Roos Gortzak op zoek naar een ideale weergave. Dat werd een veelomvattende en immersieve installatie waarbij het haast onmogelijk is om een individueel werk waar te nemen. Aan de achterzijde van het ene werk is een ander werk gehangen, in de hoek van het ene werk duiken fragmenten van het andere werk op. Als je je blik door de ruimte laat glijden, neem je de gekozen kleuren en gerepresenteerde vormen steeds in het verlengde van elkaar waar. Zo worden dieprode krullende lijnen van een schijnbaar organisme gecontrasteerd door de nabijheid van een blauw-groen blok kleur dat enkele meters achter het eerste werk hangt. De tentoonstelling toont zich bij uitstek als een plek waar hyper-persoonlijke perspectieven – letterlijk vergezichten – kunnen ontstaan.

Hoe vluchtig en geanimeerd sommige van de werken ook lijken, ze geven eveneens een suggestie van geduld. Suter verwelkomt tijd. Ze laat toe dat de werken worden blootgesteld aan de processen van natuurlijke elementen. Zand, modder en gruis van planten hechten zich aan de natte verf. Wanneer het doek een regenvlaag opvangt, wordt dit op het doek een verticale penseelstreek. Dit proces van blootstellen toont in de uiteindelijk tentoongestelde werken een integer engagement met de daad van het loslaten, toelaten en verwelkomen. Het toont impliciet een interesse in vergankelijkheid als een natuurlijk proces, eigen aan het kunstwerk als een levend object. Het toont ook dat terwijl Suter in haar praktijk op zoek gaat naar abstracte weergaves, deze steeds hand in hand gaan met improvisatie en spontaniteit. Suter lijkt een pakt te hebben met de natuur; waar de hand van de schilder stopt, zet de regenval haar werk verder.

In het verglijden van de blik en het voortdurend wisselen tussen een werk dichtbij en veraf, worden er in de tentoonstelling ook vormelijke patronen opgewekt. De suggestie van botanische krullingen, gedistilleerde organismes, vergezichten van bergen en kaders van een raamwerk, zonsondergangen en lichtweerkaatsingen – samen vormen deze een gelaagde representatie van de dichtheid van de natuurlijke omgeving rondom Suters studio. De werken bieden ons echter geen bevestigingen, en wat we te zien krijgen blijft een bijzondere, poëtische suggestie van een artistiek leven doorwoekert door haar plaatselijke condities.

De keuze om de werken tentoon te stellen in al hun overvloed werkt door op meerdere vlakken. Het toont enerzijds rechtstreeks Suters artistieke ijver, die zich dagelijks toewijdt aan de praktijk van het schilderen en het in stand houden van haar studio, over een periode van bijna veertig jaar. Anderzijds is het een weergave van Suters blik op de plaatsen waar ze haar doek neerzet om te werken. Het geeft een suggestie van een sensorische accumulatie van zicht, geur, geluid en tast die de bezoeker kan betreden.

Als de natuurlijke microkosmos van Panjachel in al haar oncontroleerbare weelde het tegenovergestelde is van de condities van een tentoonstellingsruimte, dan kan het plaatsen van deze werken in de ruimte in Middelburg een belangrijke dialoog tewerkstellen. Deze dialoog is een uitnodiging aan het ervaren van waar en hoe de werken tot stand zijn gekomen. Suters werken tonen haar ‘nu’, een dagelijkse weergave van de condities van haar leven in Guatemala. In de Vleeshal komen we oog in oog te staan met het verglijden van de tijd en de globale ecologische realiteiten die de seizoenen en jaren met zich meebrengen in voor- en tegenspoed.

Vivian Suter, tentoonstellingsoverzicht Worm in a Water Glass in Vleeshal, foto Gunnar Meier
Vivian Suter, tentoonstellingsoverzicht Worm in a Water Glass in Vleeshal, foto Gunnar Meier
Vivian Suter, tentoonstellingsoverzicht Worm in a Water Glass in Vleeshal, foto Gunnar Meier
Vivian Suter, tentoonstellingsoverzicht Worm in a Water Glass in Vleeshal, foto Gunnar Meier
Vivian Suter, tentoonstellingsoverzicht Worm in a Water Glass in Vleeshal, foto Gunnar Meier
Vivian Suter, tentoonstellingsoverzicht Worm in a Water Glass in Vleeshal, foto Gunnar Meier