“Ruimtevaart spreekt tot de verbeelding omdat het zoveel over onszelf zegt, omdat het – zoals de Voyager – naar ons terugkijkt,” schrijft Pieter Vermeulen in zijn essay over tijdscapsules in HART #209. Doorheen de geschiedenis leerde de mens zijn omgeving onderzoeken. Niet heel erg lang geleden besloten we onze blik ook naar de ruimte te richten. Ook kunstenaar Wesley Meuris is gefascineerd door de ruimte en de zoektocht naar ongekende oorden.
De wetenschappelijke beeldtaal die hij in zijn nieuwe werken hanteert, is Meuris niet vreemd. Eerder maakte hij al werken rond archieven (The World’s Most Important Artists, 2009), publiceerde hij een onderzoek naar tentoonstellingsmodellen (Exhibition Types, 2017) en nam hij de inrichting van zoölogische dierenverblijven onder de loep (vanaf 2006). Al jaren voert hij dus onderzoek naar hoe de mens zijn omgeving analyseert en in kaart brengt. De extreem verfijnde en gedetailleerde tekeningen in de reeksen Earth Observation en Observation Satellite hebben een wetenschappelijke kwaliteit, maar behouden steeds een unieke, artistieke vrijheid. Ook diagramcollages met de titel Verticality lijken enkel voor wetenschappelijk ingewijden verstaanbaar, maar balanceren op de grens tussen efficiënte dataoverdracht en esthetische perfectie.
De twee grote sculpturen lijken gestripte versies van satellieten of andere machines die de mens gebuikt in zijn zoektocht naar informatie over het universum – en naar mogelijke andere levensvormen. Ze vormen infrastructuren en instrumenten waarmee de mens zichzelf overstijgt, en brengen nieuwe parameters om het leven op aarde te beschouwen en te evalueren met zich mee. Capsule, een sculptuur tegen de muur, evoceert op een abstracte manier de inrichting van het toestel waarmee ruimtereizen ondernomen worden.
Op de eerste verdieping toont Meuris heel andere werken: houten panelen met verschillende blokjes en losjes opgehangen metaaldraden. Deze sculpturen zijn abstracter en speelser. Het lijken spellen of puzzels die de kijker kan oplossen. Ze bevatten, zoals de titel van de tentoonstelling verwoordt, een inherente verticaliteit: ze tarten de zwaartekracht. De titel Verticality slaat onder meer op het aspect van de ruimtevaart, en het van een ‘hogere’ afstand neerkijken op de aarde en de mens. De tekeningen, met ronde passe-partout, evoceren mooi het gevoel uit een raampje te kijken.
Meuris speelt met een wetenschappelijke beeldtaal, die hij extreem goed benadert. Hij simuleert grafieken, wetenschappelijke tekeningen en machines, maar laat de vrijheid van de kunst nooit los. Precies daarom is zijn werk ook een poëtische kritiek op het rationeel-wetenschappelijke waar onze wereldbeschouwing van doordrenkt is. Het rationele heeft het poëtische nodig; elk onderzoek start immers bij een droom of een idee. Zijn zinspelingen op wetenschappelijke onderzoeksmethoden presenteren onderhuids een beeld van de condition humaine: de mens die zijn omgeving (hyper)analyseert en nieuwe uitdagingen blijft opzoeken; die zichzelf bekijkt, beschouwt en verovert.