Alles over kunst

Expo

Een onwrikbare, nuchtere feitelijkheid

Wout Vercammen in de Rossaert
Marc  Ruyters

Praktische info

Wout Vercammen in De Rossaert, nog tot 29 mei, www.ronnyvandevelde.com

Het artistieke happening-geweld dat begin jaren zestig vooral uit Amsterdam kwam overwaaien, leefde nergens in Vlaanderen zo sterk als in Antwerpen. Kunstenaars als Yoshio Nakajima, Panamarenko, Hugo Heyrman en Wout Vercammen zetten rond 1965 de boel in de fik. Wout Vercammen werd de minst bekende van allemaal. Nu is er een overzicht van zijn werk te zien in De Rossaert, een van de toonplekken van galerie Ronny & Jessy Van de Velde.

Wout Vercammen, Monsieur Propre, 1983, acryl op doek, 1000x1000 mm, courtesy Ronny en Jessy Van de Velde

In weinig Vlaamse steden leefde begin jaren zestig het artistieke happening-geweld, dat vooral kwam overwaaien uit Amsterdam, zo sterk als in Antwerpen. Kunstenaars als Yoshio Nakajima, Panamarenko, Hugo Heyrman, Wout Vercammen en anderen zetten vooral rond 1965, met de hulp van Bernd Lohaus, Marcel Broodthaers en Jacques Charlier, de boel in de fik, met het Hendrik Conscienceplein (dankzij hun acties het eerste plein in Antwerpen dat autovrij werd) en de Groenplaats als trefpunt.

Wout Vercammen (1938-2018) werd de minst bekende van allemaal, hij was een kunstenaars kunstenaar. Maar hoe verder we gaan in de Belgische kunstgeschiedenis, hoe belangrijker hij wordt. In De Rossaert in hartje Antwerpen, een van de toonplekken van galerie Ronny & Jessy Van de Velde, loopt nu een tentoonstelling met werk van hem, vooral uit de happening-periode, zijn fotocollages en zijn La Belgique, toujours en retard-werken.

De happening-periode wordt vooral getoond via affiches, krantenartikelen en andere parafenalia in glazen toonbanken. Daar wordt nog maar eens duidelijk hoe de plaatselijke pers, met enkele uitzonderingen, vijandig stond tegenover de artistieke acties van Panamarenko, Vercammen en co. Het was toen 1965, het jaar 1968 dat de wereld zou veranderen moest nog komen.

Wout Vercammen, A well considered idea of an artwork, acryl op doek, 1000x1000mm, courtesy Ronny en Jessy Van de Velde

In De Rossaert is veel aandacht voor de beeldwerken van Wout Vercammen, waarin hij vaak twee beelden met elkaar confronteerde: een pausbezoek bijvoorbeeld met een foto van zijn stoel in de pausmobiel, een stuitende Vietnam-foto met een beeld van een rijke patser in een Amerikaans zwembad (Oost-West), de menigte op een drukke markt versus een kolossale file in een of ander Aziatisch land (Massa).

Maar er is vooral veel aandacht voor zijn België-werken, waarmee hij toch wel enig succes boekte. Wout Vercammen was graficus van opleiding aan het SISA, in de Cadixstraat in Antwerpen (waar onder meer ook Ronny Van de Velde en Jan Fabre schoolliepen, en de rol van leraar John Trouillard, die samen met zijn vrouw Jacqueline ook de galerie Ad Libitum openhield, is een apart onderzoek waard; de hele Nul- en Zero-generatie kwam er bijeen).

In zijn vroege jaren maakte Wout Vercammen, eerlijk gezegd, niet zo’n interessant werk, met vele kalligrafische golven en kleuren. Maar daarna kwam hij tot strakke doeken, met zijn lievelingsformaat van 1 op 1 meter (professioneel: 1000 op 1000 mm) waarin hij het land waar hij toevallig in geboren was en de kunstwereld waar hij toevallig in terechtgekomen was becommentarieerde en persifleerde. La Belgique, toujours en retard is het bekendste, maar er zijn er ook nog vele andere. Zoals Monsieur propre of A well considered idea of an artwork, allemaal acryl op doek.

Wout Vercammen, Pausmobiel, zeefdruk, courtesy Ronny en Jessy Van de Velde

In de Rossaert kan je ook het lijvige boek Wout Vercammen kopen, met een basistekst van de ook al betreurde Jef Lambrecht, lang een goede vriend van Wout Vercammen. Daarin lees je onder meer hoe Vercammen koos voor ‘een onwrikbare, nuchtere feitelijkheid’ en: ‘De kalligraaf wordt de typograaf van bitterzoete, afgemeten commentaren in woordschilderijen waarin popart versmelt met agitprop.’

Dat waren nog eens tijden.